Warns – Zaterdag 27 september werd op het Reade Klif in Warns de jaarlijkse betinkingsdei georganiseerd voor de ‘Slach by Warns.
De Slag bij Stavoren, ofwel de “Slag bij Warns”, werd vanaf 1345 elk jaar herdacht, totdat Albrecht van Saksen heer van Friesland werd. Albrecht had er uiteraard geen belang bij dat zulke feesten ter ere van de oude Friese vrijheid bleven bestaan.
Toen in 1510 op “Onze-Lieve-Vrouwendag” enkele Friese zeedijken doorbraken, werd dat als een onheilspellend teken gezien en de herdenkingen in Stavoren, die verboden waren geweest, werden weer hervat.
Toen de Nederlanden zich na de Tachtigjarige Oorlog hadden vrijgevochten, werd de herdenking van de Slag niet opnieuw ingevoerd. Doordat de Reformatie hier de overhand had gekregen, zal het als een “rooms feest” zijn gezien waar men geen belang meer bij had.
Het idee om de Slag van 1345 opnieuw te herdenken en er weer een Friese nationale gedenkdag van te maken, kwam in de jaren voor de Tweede Wereldoorlog opnieuw op tafel.
In de voet onder de grote steen zijn vier gedenksteentjes ingemetseld als teken van verbondenheid met andere Friezen. Een stuk bont zandsteen van het Friese eiland Helgoland werd in 1951 gebracht. Een stuk hard graniet werd in 1951 geschonken door een aantal Noord-Friezen. De heer G. R. Groustra had een keitje uit Saterland meegenomen. In 1971 bood prof. dr. Bernard Fridsma van het “Frisian Information Bureau” in Grand Rapids de Stichting een steentje aan. Omdat dat niet verantwoord kon worden ingemetseld, is er in de plaats daarvan een keitje genomen met de letters “F-USA”. Die letters werden erin gebeiteld, net als de letters “HELG”, “S” en “NFRL” op de andere steentjes, door de Leeuwarder beeldend kunstenaar Chris Fokma.
Bij de herdenking van 1952 hebben twee kinderen een loden koker met twee oorkonden in het gat onder de grote steen ingemetseld. Al eerder hadden de mannen van het vrijwilligers-bouwkamp dieper in het voetstuk een fles ingemetseld met hun namen.
(Foto’s: Rudy Bouma/RBNieuws.nl)